Vaak begint je kind met een speen als hij of zij een paar weken oud is. Deze speen voorziet in de zuigbehoefte van je baby en biedt vaak ook troost. Hoe fijn ook, eens komt het moment waarop je kind en de speen afscheid moeten nemen van elkaar.
Tot zo’n negen tot twaalf maanden heeft een speen een functie, daarna is het meer een gewoonte ofwel aangeleerd gedrag. Hoe langer dit gedrag in stand blijft, des te lastiger het is af te leren. Tandartsen en logopedisten raden aan om te stoppen met de speen als je kind tussen de een en twee jaar oud is. Op die manier voorkom je mogelijke problemen zoals scheefstand van de tanden, een afwijkende groei van de tandbogen en het gehemelte, maar ook spraakproblemen en ziekte van je kind doordat bij een open mond de kans groter is dat bacteriën binnendringen en verkoudheid of oorproblemen veroorzaken. Bovendien kan speengebruik de sociale ontwikkeling en die van de spraak belemmeren. Redenen genoeg om tijdig met de speen te stoppen, maar hoe doe je dat? Een paar tips.
- Vertel je peuter een paar dagen van tevoren dat het tijd is om afscheid te nemen van de speen. Leg uit dat hij of zij nu groot en sterk genoeg is en geen speen meer nodig heeft. Spenen zijn voor baby’s. Zo kan je kind zich op deze verandering voorbereiden en dat biedt emotionele veiligheid. Vervolgens kun je kiezen: acuut stoppen of rustig afbouwen.
- Kies je voor acuut stoppen, dan geef je je kind ‘gewoon’ geen speen meer. Vraagt je kind naar de speen, zeg dan eerlijk dat die weg is. Als vervanging van de speen kun je je kind een knuffeltje geven. Wat ook kan helpen, is om op een speelse manier afscheid te nemen van de speen. Gaat je kind naar de kinderopvang, dan kun je samen de speen naar de babygroep brengen. Of maak de speen vast aan een ballon en zwaai deze samen uit. En koop geen nieuwe spenen!
- Kies je voor afbouwen, dan kun je afspreken dat je kind de speen alleen op bepaalde tijdstippen krijgt, bijvoorbeeld bij het slapen gaan en overdag niet meer.
- Merk je dat je kind na het stoppen met de speen meteen gaat duimen, dan is het waarschijnlijk te vroeg om de speen gedag te zeggen.
- Beloon je kind als het lukt om (op de afgesproken tijdstippen) zonder speen door het leven te gaan.
- Is slapen zonder speen een drama? Erken de emoties van je kind, maar blijf bij je standpunt. Vervang de speengewoonte door een nieuw ritueel zoals een boekje lezen en/of met een knuffel gaan slapen.
- Is je kind al wat ouder, leg dan uit dat hij of zij betere tanden en een schonere mond krijgt als de speen er niet meer is.
- Doorbreek ook je eigen gewoonte om je kind direct de speen te geven als hij of zij huilt. Je kunt je kind leren om troost te halen uit andere dingen, zoals lekker even kroelen met mama of papa.
- Probeer, ook op moeilijke momenten, standvastig te zijn. Geef je toe, dan kun je weer helemaal opnieuw beginnen. Houd vol en wees extra lief voor en begripvol naar je kind.
Veel succes!
